Jedno z czołowych dzieł „kina moralnego niepokoju” epoki gierkowskiej, wyróżniające się z pośród innych filmów tego nurtu, silnym nasyceniem cierpkiego, wręcz sarkastycznego humoru. Uniwersytecki ośrodek sportowy gdzieś w Polsce gości letni obóz akademickich językoznawców – studentów i kadrę naukową. W tych, tak pięknych okolicznościach przyrody, rozgrywa się pełna środowiskowych emocji walka o laur najlepszej prelekcji, spośród przygotowanych przez studentów. Docent Jakub Szelestowski powodowany zjadliwą ciekawością natury ludzkiej, toczy nieco mefistofeliczną, psychologiczno-intelektualną grę z młodym, wrażliwym lecz jeszcze nieco naiwnym adiunktem Jarosławem Kruszyńskim. Stawka, wbrew pozorom, jest dla docenta dość wysoka – jest nią nie, tyle chęć rewizji idealistycznego oglądu świata przed niedoświadczonego magistra, co potrzeba udowodnienia przez docenta samemu sobie, słuszności dokonanego kiedyś wyboru własnej postawy życiowej. Wyboru, który jakby chciał w to wierzyć docent, podyktowany był racjonalnością, a nie cynizmem. Wydarzenia, które na spokojnym obozie naukowym, przybiorą nieoczekiwanie burzliwy, a nawet pół kryminalny charakter, przeniosą ten smaczny, lecz z początku czysto teoretyczny dyskurs dwóch protagonistów, na boleśnie realną płaszczyznę.
Różnobarwna galeria brawurowo zagranych przez aktorów postaci, błyskotliwe dialogi, dowcip i spójność narracji czynią ten klasyczny dla współczesnego odbiorcy film, obrazem dającym bardzo wiele satysfakcji w odbiorze. Kreacja Zbigniewa Zapasiewicza jako docenta Szelestowskiego, przeszła do annałów polskiego kina.
Krzysztof Zanussi urodził się w 1939 r. w Warszawie. Studiował fizykę i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim oraz reżyserię w szkole filmowej w Łodzi. Karierę reżyserską rozpoczął w 1966 r. Od tego momentu pracował dla kina, telewizji oraz teatru. W jego filmografii znajduje się wiele uznanych dzieł, m.in.: Struktura kryształu, Iluminacja, Barwy ochronne, Kontrakt, Paradygmat, Rok spokojnego słońca czy Cwał.
Wybrana filmografia:
1969 Struktura kryształtu/ The Structure of Crystal
1972 Iluminacja/ Illumination
1976 Barwy ochronne/ Camouflage
1978 Spirala/ Spiral
1985 Paradygmat, czyli potęga zła/ Paradigma
1984 Rok spokojnego słońca/ The Year of the Quiet Sun
1992 Dotknięcie ręki/ The Silent Touch
1995 Cwał/ In Full Gallop
2000 Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową/ Life As the Fatal Sexually Transmitted Disease
2007 Czarne słońce/ Il sole nero/ Black Sun