Ordos 100

W ramach projektu Ordos 100 Ai Weiwei zaprosił setkę pracowni architektonicznych z całego świata do pracy nad osiedlem willi, mającym powstać na pustyni w Mongolii Wewnętrznej. Każda z pracowni otrzymała zadanie zaprojektowania jednej willi o powierzchni stu metrów kwadratowych. Obserwujemy pierwszy przyjazd architektów do Chin, ich początkowy entuzjazm dla projektu i możliwości jakie stwarza. Ale także wątpliwości jakie w nich budzi – mają oni świadomość, że projektując willowe osiedle, przyczyniają się do wzmocnienia podziałów klasowych w chińskim społeczeństwie.

Dokument, składający się głównie z wypowiedzi zaproszonych z całego świata architektów jest okazją do spojrzenia na chińskie społeczeństwo z zewnątrz. Jest także świadectwem przemian ciągle nominalnie komunistycznego społeczeństwa w społeczeństwo globalnej klasy średniej. Można go także odczytywać jako głos na temat kryzysu współczesnej architektury – niezdolnej do utopijnego myślenia, podporządkowanej biznesowi, zajętej wsobną grą z formami, nie interesującą dla nikogo prócz architektów i krytyków.

 
Bardzo nam przykro

Film Aia Weiwei, dokumentujący obywatelskie śledztwo, jakie prowadził w sprawie zaniedbań władz w Syczuanie, w wyniku których w trakcie trzęsienia ziemi w prowincji w 2008 roku śmierć poniosło wiele osób, w tym uczniowie zbudowanych niezgodnie z przepisami szkół. Film przedstawia narodziny Aia Weiwei jako dysydenta. Obserwujemy rozwój jego konfliktu z władzą, nękanie artysty przez policję.

Film towarzyszy artyście w trakcie kilku lat działań, obrazuje próby dotarcia do prawdy o tym, dlaczego budynki nie spełniały norm. Ai próbuje wywrzeć na władze nacisk, by rozliczyły się z własnych zaniedbań, zrobiły coś więcej niż wysyłanie do bliskich ofiar listów zaczynających się od rytualnej formułki „bardzo nam przykro”. Działania obywatelskie płynnie przechodzą w artystyczne, w filmie możemy obejrzeć dokumentację akcji, jaką Ai przeprowadził w 2009 roku w Monachium. Na fasadzie Haus der Kunst  ułożył wtedy ze szkolnych plecaków napis „I żyli szczęśliwie przez siedem lat” – słowa matki jednego z dzieci, które zginęły w trzęsieniu w wadliwie skonstruowanej szkole.

Jakub Majmurek