Zapomniane, lecz fascynujące kino. Zrealizowany tuż po II wojnie światowej wytrawny kryminał z politycznymi podtekstami. Intruz opowiada o śledztwie funkcjonariusza tropiącego zbrodnie wojenne (w tej roli Edward G. Robinson), który próbuje odnaleźć ukrywającego się w niewielkim miasteczku nazistowskiego kata (sam Welles). Reżyser nawiązuje do poetyki kina ekspresjonistycznego, tworząc intrygujący wizualnie film noir. Welles jako jeden z pierwszych amerykańskich reżyserów tematem scenariusza uczynił problem jednostki zainfekowanej nazizmem, co później będzie motywem dziesiątków podobnych tytułów. Antynazistowskie fabuły kręcili w tym samym czasie również emigranci z Europy – Lang czy Zinnemann, lecz to właśnie zdystansowany Welles poradził sobie z tą kwestią najlepiej. Mimo to Intruz nie spotkał się z uznaniem krytyki.
Orson Welles (ur. 1915 r.) przed realizacją swojego pierwszego filmu dał się poznać jako znakomity autor audycji radiowych. Jego słuchowisko Wojna światów będące fikcyjną relacją z inwazji Marsjan na Ziemię wywołało paniczne reakcje wśród Amerykanów, którzy uwierzyli w realność zagrożenia. Jego debiutem filmowym był Obywatel Kane, który uchodzi za jedne z najwybitniejszych dzieł filmowych wszechczasów. Inne filmy Wellesa to m.in. Dama z Szanghaju, Intruz, Dotyk zła, Makbet. W 1966 roku twórca otrzymał na festiwalu w Cannes nagrodę za wkład w rozwój kinematografii światowej, a w cztery lata później Oscara za całokształt twórczości. Zmarł 10 października 1985 roku.
Wybrana filmografia:
1941 Obywatel Kane / Citizen Kane
1942 Wspaniałość Ambersonów / The Magnificent Ambersons
1946 Intruz / The Stranger
1947 Dama z Szanghaju / The Lady from Shanghai
1948 Makbet / Macbeth
1958 Dotyk zła / Touch of Evil
1962 Proces / The Trail