Fitzcarraldo to kolejny bohater Herzoga uwikłany we własną szaleńczą idée fixe. Jego obsesyjnym pragnieniem staje się urzeczywistnienie wizji opery, która ma wyrosnąć w samym sercu amazońskiej dżungli. Heroiczno-tragiczny wysiłek tego herzogowskiego Don Kichota jest tyleż fascynujący, co całkowicie bezużyteczny. Spektakularny pomysł przetransportowania statku drogą lądową, w którego urzeczywistnieniu pomagają mu dzicy Indianie, jest wprawdzie szaleńczy, ale jednak o krok od zrealizowania. Herzog zdaje się wskazywać, że mimo różnic cywilizacyjnych cel jednoczący przybysza z dalekiej Europy i pierwotnych mieszkańców „zielonego piekła” jest tożsamy. Pragnienie wybudowania w dżungli gmachu opery i przebłagania złych duchów rzeki, stawiają białego boga i czerwonoskórych Indian na jednej płaszczyźnie głęboko metafizycznego pojmowania porządku świata. Jakby dla przeciwwagi Herzog portretuje trzeźwo myślących potentatów kauczukowych. Ich świat jest światem realnym i konkretnym, zasadzającym się na jasno i zrozumiale określonych zasadach, podczas gdy świat Fitzcarralda jest jedynie namiastką rzeczywistości, wyrazem jego głęboko introwertycznej świadomości istniejącej poza ramami wyznaczanymi przez realia życia. Rzeczywistość, w której żyje, jest onirycznym pomostem zawieszonym między jawą a snem. Jednak ta szaleńcza idée fixe obciążona jest grzechem pychy, grzechem arogancji i pyszałkowatego zadufania w swą moc okiełznania natury w jej najbardziej wybujałej i groźnej formie. Dlatego też bohater z góry skazany jest na klęskę, tyleż efektowną co – mimo wszystko – budującą.
Źródło: GMG, Broszura przeglądu „Klaus Kinski – Legenda czy rzeczywistość?”, Warszawa 1994.
Urodzony w 1942 r. Niemiecki reżyser filmowy, teatralny i operowy; scenarzysta, producent, pisarz i poeta. Nie uczęszczał do żadnej szkoły filmowej. Studiował historię, literaturę i teatr. Pierwszy film nakręcił, mając 20 lat. Rozgłos zdobył obrazem Aguirre, gniew boży. Kolejne produkcje przyniosły mu uznanie w oczach krytyki i widzów. Tworzy zarówno filmy fabularne, jak i dokumenty. Twórczość Herzoga jest wizyjna, emocjonalna, nawiązuje do egzystencjalizmu, literatury romantycznej i niemieckiego ekspresjonizmu. Interesuje go temat szaleństwa, zachowania ludzkie w sytuacjach ekstremalnych, mistycyzm (eksponowany np. w obrazach przyrody) oraz deliryczne, odrealnione kreacje świata i postaci. Herzogowski bohater to nadwrażliwiec, o nieprzeciętnych cechach, egzystujący często na marginesie społeczeństwa.
1962 Herakles (doc., short film)
1972 Aguirre, gniew boży / Aguirre, der Zorn Gottes / Aguirre: The Wrath of God
1974 Zagadka Kaspara Hausera / Jeder für sich und Gott gegen alle / The Enigma of Kaspar Hause
1977 Stroszek
1979 Nosferatu: Phantom der Nacht / Nosferatu: Phantom of the Nacht
1979 Woyzeck
1982 Fitzcarraldo
2005 Grizzly Man (doc.)
2007 Spotkania na krańcach świata / Encounters at the End of the World (doc.)
2016 Lo i stało się. Zaduma nad światem w sieci / Lo and Behold, Reveries of the Connected World