czas trwania: 140'
WYKONAWCY:
Filharmonicy Berlińscy
Sir Simon Rattle dyrygent
PROGRAM KONCERTU:
Ludwig van Beethoven (1770-1827)
IV Symfonia B-dur op. 60
Adagio - Allegro vivace - Adagio - Allegro vivace - Allegro ma non troppo
VII Symfonia A-dur op. 92
Vivace - Allegretto - Assai meno presto - Finale. Allegro con brio
Jeszcze w rodzinnym Bonn nosił się Beethoven z zamiarem napisania symfonii. Ale dopiero osiedliwszy się na stałe w Wiedniu, przystąpił do realizacji swego planu. Nie wiadomo jednak jak i kiedy powstała pierwsza symfonia, ponieważ nie zachował się ani manuskrypt, ani żadne szkice.
Więcej szczęścia miały kolejne dzieła symfoniczne Beethovena. IV Symfonia została po raz pierwszy wykonana w 1807 roku, rękopis zaś nosi datę o rok wcześniejszą. Dzieło zebrało różnorodne recenzje od wyśmiewających je uwag młodego Carla Marii Webera, aż po romantyczne uniesienia Roberta Schumanna, który nazwał je "smukłą dziewczyną grecką pomiędzy olbrzymami północnego kraju". Rzeczywiście ta symfonia Beethovena, w odróżnieniu od pozostałych ośmiu, jest nacechowana gracją i lekkością, nie zawiera tez żadnego programu, nie opowiada żadnej historii, nie wyraża żadnych idei filozoficznych. Kontrastowy posępny wstęp nie zapowiada pogodnego, miejscami tanecznego dzieła, jakim "Czwarta" w istocie jest.
W VII Symonii różni interpretatorzy widzieli najrozmaitsze znaczenia. Wagner nazywał ją "apoteozą tańca", hymnem na cześć Dionizosa. Rzeczywiście, zarówno rytmy taneczne, jaki i elementy klasyczne są w niej mocno obecne. Fragmenty radosne przeplatają się z bardziej dostojnymi, jak w III części, której majestatyczne trio było ponoć oparte na motywach staro austriackiej pieśni odpustowej. Dzieło wieńczy szalony, ekstatycznie wesoły finał, słusznie chyba przywodzący na myśl tańce i bachanalia dionizyjskie.
Koncertowi będzie towarzyszył pokaz filmu dokumentalnego obrazującego historię prezentacji twórczości Beethovena na estradzie Filharmoników Berlińskich od 1914 roku. Tzw. Beethovenowskie cykle stały się tradycją Filharmoników - wyjątkowa i niezwykłą. Każdy z kolejnych szefów orkiestry realizował te ideę na swój sposób, film opowiada o najnowszych dokonaniach na tym polu Sir Simona Rattle'a.
Sir Simon Rattle dyrygent
Po debiucie z Berliner Philharmoniker w 1987 roku Sir Simon Rattle objął stanowisko głównego dyrygenta tej orkiestry w roku 2002. W ten sposób przejął dziedzictwo, które jest nie tylko wymagające, ale które obliguje także do utrzymania delikatnej równowagi tradycji i innowacji w funkcjonowaniu tego niezwykłego zespołu. Rattle jest znanym interpretatorem Mahlera i kompozytorów drugiej szkoły wiedeńskiej (Berg, Webern, Schönberg), podobnie jak jego bezpośredni poprzednik na tym stanowisku - nieżyjący już Claudio Abbado. Sir Simon kontynuuje również żelazny repertuar ery Herberta von Karajana, z kreacjami wielkich dzieł klasycznych i romantycznych. Muzyk urodził się w Liverpoolu, studiował w Royal Academy of Music w Londynie. Karierę zaczynał jako asystent dyrygenta Symphony Orchestra w Bournemouth. W 1977 roku zadebiutował w Glyndebourne, rozpoczął również współpracę z najlepszymi scenami operowymi Europy: Royal Opera House Covent Garden w Londynie, De Nederlandse Opera w Amsterdamie i in. W latach 90. piastował stanowisko dyrektora muzycznego Birmingham Orchestra, a jednocześnie pierwszego dyrygenta gościnnego Los Angeles Philharmonic Orchestra. Po raz pierwszy dyrygował Berlińczykami w 1987 roku - była to VI symfonia Gustawa Mahlera. W 2002 roku nagrał komplet symfonii Beethovena z Filharmonikami Wiedeńskimi i połączył siły z Alfredem Brendelem, aby nagrać zestaw koncertów fortepianowych Beethovena. Od października 1992 jest głównym dyrygentem gościnnym Orkiestry Wieku Oświecenia i doradcą artystycznym The Birmingham Contemporary Music Group. Wielki admirator i popularyzator muzyki Karola Szymanowskiego.