Jubileuszowy sezon transmisji operowych do kin, teatrów i filharmonii rozpocznie TRUBADUR Giuseppe Verdiego. W głównych rolach wystąpią czołowi soliści Met. Z wymagającą Leonorą zmierzy się Anna Netrebko, która od niedawna wykonuje tę partię. Jej ukochanym trubadurem będzie Yonghoon Lee, wschodząca gwiazda nowojorskiej sceny. Partię hrabiego di Luna zaśpiewa Dmitri Hvorostovsky.

Inscenizację Trubadura dla nowojorskiej The Metropolitan Opera przygotował Sir David McVicar, inspirując się malarstwem Francisca Goi. Za pulpitem dyrygenckim stanie Marco Armiliato.

3 października, sobota, godz. 18.30

Trubadur (Verdi)

kup bilet

THE MET: LIVE IN HD

Prowadzenie podczas transmisji: Susan Graham

Wielka opera, wielkie głosy i wielkie namiętności. "Trubadur" to sztandarowe dzieło ze środkowego okresu twórczości Verdiego, z klasycznym trójkątem bohaterów: zakochanymi Leonorą i Manrikiem oraz zazdrosnym czarnym charakterem - hrabią di Luną. W tle splątane i dramatyczne losy rodzinne z wykradzeniem i zamianą dzieci oraz cygański tabor. "Trubadur" to opera uwielbiana przez publiczność mimo dość skomplikowanego libretta. Enrico Caruzo mawiał, że wystawić ją jest bardzo prosto: trzeba zaangażować czworo najlepszych śpiewaków na świecie… Główne partie rzeczywiście stawiają przed wykonawcami wyjątkowe wymagania, szczególnie tenorowa rola trubadura Manrica.

Przedstawienie trwa około 3 godzin i 10 minut (w tym 1 przerwa). Przedstawienie z polskimi napisami.

Treść opery

AKT PIERWSZY

Pojedynek

Hiszpania jest rozdarta przez wojnę domową. Hrabia di Luna, dowódca wojsk księcia Aragonii, jest zakochany w Leonorze, młodej arystokratce w służbie królowej. Ferrando, kapitan straży Luny, opowiada historię Cyganki, którą oskarżono o rzucenie uroku na dzieci ojca hrabiego i spalono na stosie. Córka Cyganki pomściła śmierć matki porywając jednego z chłopców. Jak wieść niesie wrzuciła niemowlę do ognia, w którym spłonęła jej matka. Potem Cyganka przepadła bez wieści. Młody hrabia di Luna, gdy dorósł, postanowił odnaleźć zabójczynię swego brata.

Leonora kocha ze wzajemnością młodego człowieka, którego poznała jeszcze przed rozpoczęciem wojny, a który teraz powrócił i śpiewa serenadę pod jej balkonem. Również Luna pojawia się pod oknem ukochanej. Dochodzi do konfrontacji dwóch rywali. Trubadur ujawnia swoją prawdziwą tożsamość: to Manrico, przywódca rebeliantów. Hrabia wyzywa go na pojedynek na śmierć i życie.

AKT DRUGI

Cyganie

Pojedynek zakończył się zwycięstwem Manrica. Pokonał hrabiego, ale w ostatniej chwili darował mu życie. Tymczasem wojna trwa. Manrico odniósł ciężkie rany i teraz zdrowieje w cygańskim obozie pod opieką swej matki Azuceny. To ona jest kobietą, której szuka di Luna. Nad jej życiem zaciążyła tragiczna śmierć matki i jej własna zemsta. Azucena opowiada Manrikowi, że wprawdzie porwała synka hrabiego, ale potem w chwili szału to własne dziecko rzuciła w płomienie. Na pytanie Manrika, kim w takim razie jest on sam, odpowiada wymijająco, że najważniejsza jest miłość macierzyńska, którą mu okazywała całe życie. Manrico otrzymuje wiadomość, że Leonora, sądząc, że jej ukochany zginął na wojnie, postanowiła wstąpić do klasztoru. Manrico wyrusza, aby ją powstrzymać.

Di Luna planuje szturm na klasztor, aby porwać Leonorę. W odpowiednim momencie nadciąga Manrico ze swoimi ludźmi, którzy powstrzymują zbirów hrabiego. W zamieszaniu zakochani uciekają.

Przerwa

AKT TRZECI

Syn Cyganki

Di Luna i jego armia atakują twierdzę, gdzie schronił się Manrico z Leonorą. Azucena usiłuje się przekraść do zamku i zostaje schwytana. Ferrando rozpoznaje ją jako zabójczynię brata hrabiego. Luna tryumfuje, gdy dowiaduje się, że to matka Manrica: może zmusić swego rywala, by wyszedł z twierdzy i pomścić śmierć swego brata.

W zamku Manrico i Leonora przygotowują się do ślubu. Gdy trubadur dowiaduje się o schwytaniu Azuceny pozostawia ukochaną i biegnie na ratunek matce.

AKT CZWARTY

Egzekucja

Armia Manrika została pobita, a on i Azucena są w niewoli. Leonora uciekła i teraz przychodzi do więzienia. Ofiaruje Hrabiemu Lunie swoją rękę w zamian za życie trubadura i Cyganki. Potajemnie zażywa truciznę.

Manrico odtrąca Leonorę, gdy dowiaduje się, jaką cenę zapłaciła za jego wolność. Dopiero, gdy ukochana umiera w jego ramionach, widzi jej poświęcenie. Luna rozkazuje ściąć trubadura i spalić Azucenę. Gdy Manrico ginie, Cyganka wyznaje prawdę: Hrabia skazał na śmierć własnego brata!

Z komentarza Piotra Kamińskiego

"Gdyby w operach nie było już cavatin, duetów, tercetów, chórów i finałów, gdyby cały utwór mógł stanowić jedną wielką całość, uznałbym to za lepsze i rozsądniejsze rozwiązanie. […] Jeśli pan potrafi, proszę to zrobić". Tak Verdi pisał do Cammarana 4 IV 1851 roku. Ale Cammarano tego nie potrafił i nie zrobił, co skądinąd nie przeszkodziło Verdiemu w stworzeniu olśniewającej partytury. […] Prościutką receptę na idealnego "Trubadura" sporządził Enrico Caruso, największy Manrico wszechczasów: wystarczy zgromadzić na scenie czworo największych śpiewaków na świecie! Od 1853 roku to właśnie próbują czynić wszystkie teatry świata, ze zmiennym szczęściem.

Piotr Kamiński, "Tysiąc i jedna opera", Polskie Wydawnictwo Muzyczne SA, Kraków 2008.

ANNA NETREBKO sopran

Leonora

Urodzona w Krasnodarze rosyjska sopranistka zyskała międzynarodową sławę po swoim debiucie w partii Violetty w "La traviacie" Verdiego na Salzburger Festspiele w 2002 roku. W kolejnych latach była uznawana dwukrotnie przez grono krytyków za najlepszą śpiewaczkę świata. Jej kariera rozpoczęła się w 1994 roku na scenie Teatru Maryjskiego w Sankt Petersburgu. Od tryumfu w Salzburgu Netrebko występuje we wszystkich najważniejszych teatrach operowych świata, m.in. w: The Metropolitan Opera, Lyric Opera of Chicago, londyńskiej Royal Opera House Covent Garden, mediolańskim Teatro alla Scala, a także operach Wiednia, Paryża, Zurychu, Berlina i Monachium. W Met zadebiutowała jako Natasza w monumentalnym spektaklu "Wojny i pokoju" Prokofiewa (2002). Do tej pory wystąpiła w aż czternastu premierach tego teatru. Przez trzy lata pod rząd brała udział w wieczorach inaugurujących sezon w Met. W ubiegłych sezonach podziwialiśmy ją jako Tatianę w "Eugeniuszu Onieginie", Lady Makbet w "Makbecie" Verdiego i tytułową Jolantę w operze Czajkowskiego.

YONGHOON LEE tenor

Manrico

Pochodzi z Korei Południowej. Studiował na Uniwersytecie Narodowym w Seulu oraz w Mannes College i The New School of Music w Nowym Jorku. Na zawodowej scenie zadebiutował w 2007 roku w tytułowej roli w "Don Carlosie" Verdiego w Teatro Municipal w Santiago. Obecnie współpracuje z licznymi wiodącymi teatrami operowymi, a szczególnie z Royal Opera House Covent Garden. W Londynie zadebiutował w 2013 roku jako Cavaradossi w "Tosce", w kolejnych latach powracał tam jako Don José w "Carmen" Bizeta i Turiddu w "Rycerskości wieśniaczej" Mascagniego. Repertuar koreańskiego śpiewaka oprócz wymienionych obejmuje partie Rudolfa w "Cyganerii", Kalafa w "Turandot" i Manrica w "Trubadurze". Występował w nich na scenach Metropolitan Opera w Nowym Jorku, La Scali w Mediolanie, Deutsche Oper w Berlinie i Lyric Opera w Chicago.

DMITRI HVOROSTOVSKY baryton

Hrabia di Luna

Rosyjski baryton. Urodził się i studiował w Krasnojarsku na Syberii. W 1989 roku zdobył prestiżową nagrodę na konkursie śpiewaczym w Cardiff. Po jego debiucie na zachodniej scenie (Nicea, "Dama pikowa" Piotra Czajkowskiego) jego kariera wprost eksplodowała. Odtąd występuje na wszystkich najważniejszych scenach świata, prestiżowych festiwalach i w sławnych salach koncertowych, jak: Royal Opera House, Covent Garden, nowojorska Metropolitan Opera, Opera Paryska, Festiwal w Salzburgu, Teatro alla Scala w Mediolanie i Wiener Staatsoper. Dmitri zachowuje silną muzyczną i osobistą więź z Rosją. Był pierwszym śpiewakiem operowym, który dał solowy koncert na Placu Czerwonym, transmitowany do 25 krajów świata, dał także serię koncertów "Hvorostovsky i przyjaciele". Ostatnio środowisko muzyczne obiegła informacja, że artysta zmaga się z poważną chorobą. Artysta musiał odwołać wszystkie letnie występy, ale z początkiem sezonu powraca na deski Met.

DAVID MCVICAR reżyser

Jest uznany za jednego z najlepszych reżyserów operowych świata. Studiował w rodzinnym w Glasgow w School of Art i Royal Scottish Academy na wydziałach aktorskim, scenograficznym i reżyserskim. Stworzył niezliczone spektakle operowe dla najważniejszych scen Europy, Ameryki i Australii. Jego inscenizacje pojawiają się regularnie na scenach całego świata oraz w telewizji i na DVD. W 2012 roku otrzymał od królowej Elżbiety tytuł szlachecki za zasługi dla opery. Sławę przyniosła mu m.in. "Koronacja Poppei" prezentowana kolejno na scenach Champs Elysee w Paryżu, Staatsoper Berlin, opery w Strasbourgu i La Monnaie. Na scenie Met zresalizował m.in. "Anne Boleyn" i "Marię Stuardę" oraz "Rycerskość wieśniaczą" i "Pajace". W tym sezonie zobaczymy jego nową inscenizację "Roberta Devereux". Jego spektakle "Adriany Lecouvreur", "W kleszczach lęku", "Alciny", "Gwałtu na Lukrecji", "Rigoletta" i "Łaskawości Tytusa" zostały nominowane do Olivier Award. Był również nominowany do Olivier Award za wybitne osiągnięcia w operze.

O cyklu "The Metropolitan Opera: Live in HD"

Jak to się zaczęło

Przedsięwzięcie "The Met: Live in HD" nawiązuje do bogatej, ponad 80-letniej tradycji słynnych transmisji radiowych spektakli tego nowojorskiego teatru. Pomysłodawcą cyklu jest obecny dyrektor generalny The Metropolitan Opera - Peter Gelb, od lat związany z branżą telewizyjną. 30 grudnia 2006 roku po raz pierwszy w historii popłynął w eter operowy obraz i dźwięk w formacie HD & DD Surround; pokazano "Zaczarowany flet" Mozarta. Spektakl obejrzało wtedy 30.000 widzów zgromadzonych w 150 salach na terenie USA. Sukces kasowy i frekwencyjny sprawił, że do projektu natychmiast przyłączyły się ośrodki z całego świata.

Naprawdę na żywo

Cyfrowy sygnał o wysokiej rozdzielczości dociera do adresata za pomocą satelity okołoziemskiego zaledwie z kilkusekundowym opóźnieniem. W Europie - mimo sześciogodzinnej różnicy czasu - przedstawienia można oglądać na żywo wieczorem, a to dlatego, że Met, jak nazywają swój teatr nowojorczycy, gra w soboty dwa spektakle: pierwszy wczesnym popołudniem, a drugi wieczorem. Transmitowany jest ten popołudniowy. Przed każdą transmisją odbywają się w trakcie wcześniejszych przedstawień dodatkowe próby kamerowe, aby podczas przekazu na żywo obraz z kilkunastu kamer był idealnie zsynchronizowany z wydarzeniami na scenie.

Liczby

Na cykl "The Met: Live in HD" sprzedano do tej pory ponad 17 milionów biletów. Transmisje nowojorskich spektakli oglądają widzowie 70 krajów świata zgromadzeni w ponad dwóch tysiącach sal kinowych, filharmonicznych i teatralnych. Do dziś zaprezentowano w ramach tego cyklu 87 przedstawień - od klasyki po dzieła współczesne. Najpopularniejsze tytuły pokazywane są ponownie, jednak za każdym razem w innej obsadzie.

Teatr gwiazd

Nowojorska The Metropolitan Opera od początku swej działalności (1883) słynie nie tylko z występów doskonałych śpiewaków i dyrygentów, ale także z kreowania ich karier. Nic więc dziwnego, że każdy chce stanąć na jej scenie. O ten przywilej starali się najwięksi, z Marią Callas na czele. Od ponad 40 lat o muzyczny poziom Met dba charyzmatyczny James Levine, dyrygent, który poprowadził tu blisko 2.500 przedstawień.

Polacy w Met

Nasi najlepsi wokaliści - obecnie Mariusz Kwiecień, Piotr Beczała, Aleksandra Kurzak i Andrzej Dobber, a wcześniej Teresa Żylis-Gara, Małgorzata Walewska, Wiesław Ochman, Adam Didur, bracia Reszke czy wreszcie wyjątkowo ubóstwiana przez Amerykanów Marcelina Sembrich-Kochańska - występowali i wciąż występują na deskach tego teatru.

Podczas transmisji

Spektakle prezentowane są z polskimi napisami. Widzowie otrzymują również ulotki z obsadą i streszczeniem libretta pokazywanej opery. Podczas przerw w transmisji kamera zagląda za kulisy i na sale prób. Można też posłuchać wywiadów z artystami występującymi w przekazywanym na żywo przedstawieniu. Operatorzy śledzą także zmiany dekoracji, których dokonuje świetnie wyszkolona armia pracowników sceny - tego wszystkiego nie mogą zobaczyć widzowie zasiadający na widowni Met.